JAYAGHOSH

ತುಲುನಾಡ್‌ಡ್ ಪೊನ್ನಿ ತಿಂಗೊಲ್ದ ಅಕೇರಿಡ್ 27 ಪೋಪಿನೆರ್ದ್ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಮುಟ್ಟ ಮೂಜಿ ದಿನೊನು ಕೆಡ್ಡಸ ಪಂದ್ ಕರಿಪುವ. ಅಪ್ಪೆ ಪುಡಮಿಗ್ ತುಲುವೆರ್ ತನ್ಕುಲೆ ಸಂಸ್ಕೃತಿಡ್ ಕೊರ್ತಿನ ಮಾಮಲ್ಲ ತಾನೊನು ಕೆಡ್ಡಸ ತೋಜಾದ್ ಕೊರ್ಪುಂಡು. ಪುಡಮಿನ್ ಪೊಣ್ಣ ಒರುಟು ತೂದು, ಪೊಣ್ಣ ಜೂವೊಡಾಪಿನ ಪಗತೆಲು ಅಪ್ಪೆ ಪುಡಮಿಡ್ಲಾ ಆಪುಂಡುಂದ್ ನಂಬುದ್, ವರ್ಸೊದ ಮೂಜಿ ದಿನ ಅಪ್ಪೆ ಮದಿಮಾಲಾಪಲ್, ಆ ಮೂಜಿ ದಿನೊಟು ಮಣ್ಣ್ ಒಕ್ಕೆರೆ ಬಲ್ಲಿ, ಮರ ದೈ ಕಡ್ಪೆರೆ ಬಲ್ಲಿ ಪನ್ಪಿ ಕಟ್ಟ್‌ಲೆನ್ ಮಲ್ತೊಂದು, ಇಲ್ಲ ಜಾಲ್‌ಡ್ ಮಾಂಗಲ್ಯ ಸೊತ್ತುಲೆನ್ ದೀದ್ ನನ್ನೆರಿ ತಿಂದೊಂದು ಬೂಮ್ಯಪ್ಪೆನ್ ಸುಗಿಪುನ ತುಲುವೆರೆ ಈ ಕರಿಪು ಏತೊಂಜಿ ತಿರ್ಲ್ ದಿಂಜಿನವು. ಆಂಡ ಇಂಚಿನ ಒಂಜಿ ಕರಿಪು(ಆಚರಣೆ) ತುಲುನಾಡ್ ಮಾತ್ರ ಅತ್ತಂದೆ ಬೇತೆ ಒಂಜಿ ದೊರೊದ ಜಾಗೆಡ್ ಉಂಡು ಪನ್ಪಿನವು ನಮ್ಮೆಟ್ ಎಚ್ಚಿನಕಲೆಗಾ ತೆರಿದಿನೇ ಇಜ್ಜಿ. ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯೊಡು ನಮ್ಮ ಕೆಡ್ಡಸೊದ ಲೆಕ್ಕೊನೇ ಬೂಮ್ಯಪ್ಪೆ(ಅಲ್ಪ ಪುರಿ ಜಗನ್ನಾಥನ ಬೊಡೆದಿ) ಮದಿಮಾಲ್ ಆಪಲ್ಂದ್ ನಂಬೊಂದು ರಾಜೊ ಪರ್ಬೊ ಪನ್ಪಿನ ಒಂಜಿ ಗೌಜಿದ ಪರ್ಬ ಕರಿಪುವೆರ್. ಕೆಡ್ಡಸ ಪೊನ್ನಿಡಾಂಡ, ರಾಜೊ ಪರ್ಬೊ ಬೇಸೊಡು. ಬೇಸೊ ಕರಿಪಿ ಸಂಕ್ರಾಂತಿದ ದುಂಬುನಾನಿರ್ದ್ ಕಾರ್ತೆಲ್ ಸಿಂಗೊಡೆ ಮುಟ್ಟ ಮೂಜಿ ದಿನ ಈ ಪರ್ಬ. ರಾಜೊ ಪರ್ಬೊ ಮೂಜಿ ದಿನೊತ ಆಂಡಲಾ ಈ ಪರ್ಬೊದ ದುಂಬುನಾನಿ ಮನದಾನಿಗ್ಲಾ ಮಸ್ತ್ ಕಟ್ಟ್‌ಲು ಉಲ್ಲ. ಅಂಚಾದ್ 5 ದಿನೊತ ಪರ್ಬ ಪಂದ್‌ಲಾ ಪನೊಲಿ. ನ...

 ಭಾರತ ದೇಸೊಗು ಪಿರಂಗಿಲೆನ ಕೈರ್ದ್ ಸೊತಂತ್ರ ತಿಕ್ಕ್‌ದ್ 75 ವರ್ಸ ಆವೊಂದು ಬತ್ತ್ಂಡ್. ಈ ಸೊತಂತ್ರ ತಿಕ್ಕೊಡಾಂಡ ಅವೇತೋ ಜನ ತನ್ಕುಲೆ ಆಸ್ತಿ -ಬದ್ಕ್, ಕೈ-ಕಾರ್, ಕುಟುಮ-ಸಂಸಾರ ಆತೇ ದಾಯೆ ಪಿರಣೊನ್ಲಾ ಕಲೆವೊಂದೆರ್. ಅಕ್ಲೆನ ಆ ಬಿರ್ಸಾದಿಗೆನ್ ನೆಂಪುಡು ದೀವೊನುನವೇ ನಮ ಅಕ್ಲೆಗ್ ಕೊರ್ಪಿನ ಮಲ್ಲ ಮಾನಾದಿಗೆ. ಈ ಸೊತಂತ್ರೊದ ಪೊರ್ಂಬಾಟೊಡು ನಮ್ಮ ತುಳುನಾಡ್‌ದ ಅವೇತೋ ಜೂವೊಲು ಪಾಲ್‌ಪಡೆದ್ ಆಲಿಕಲ್ಲ್‌ದ ಲೆಕ ಮಾಯ ಆತ. ಮಾತೆರೆನ ಪುದರ್ ಒಪ್ಪ ಮಲ್ತ್ ದೀಪಿನ ಕಡಲ ಬರಿತ ಪೊಯ್ಯೆನ್ ಗೆನ್ತಿಲೆಕ್ಕಾವು. ಸಾರಗಟ್ಲೆ ಬೀರೆರೆನ ನಡುಟು ನಮಕ್ ದಾಖಲೆಲೆಡ್ ತಿಕ್ಕುನ ಕೆಲಕ್ ಪುದರ್‌ಲೆನ್ ಸಂಪೊಲಿಪುನ ಎಲ್ಯ ಕಜ್ಜ ಮಲ್ತ್‌ದೆ. ನಿಕಲೆಗ್ ತೆರಿದಿಪ್ಪುನ ಪುದರ್‌ಲ್ ಎಂಕ್ ತೆರಿಯಂದೆ ಪೋದುಪ್ಪು.  ಅಂಚಿನ ಪುದರ್‌ಲೆನ್ ಕಮೆಂಟ್ ಮಲ್ತ್ ತೆರಿಪಾಲೆ. ರಾಣಿ ಅಬ್ಬಕ್ಕ  ಎಸ್. ಯು. ಪಣಿಯಾಡಿ ಕೆದಂಬಾಡಿ ರಾಮಗೌಡ ಉಬಾರ್ ಮಂಜ ಬೈದ್ಯೆರ್ ಅರಸು ಡೊಂಬ ಹೆಗ್ಡೆ ನಂದಾವರ ಲಕ್ಷ್ಮಪ್ಪ ಬಂಗರಸು ಕುಂಬ್ಳೆ ಸುಬ್ರಾಯ ಹೆಗ್ಡೆ ಕುಡುಮ ಕುಮಾರಯ್ಯ ಹೆಗ್ಡೆ ಹುಲಿಕಂದ ನಂಜಯ್ಯೆ ನರೀಕ ವೀರಣ್ಣ ಬಂಟೆ ಕುಂಚಡ್ಕ ತಿಮ್ಮಣ್ಣ ಕುಡೆಕಲ್ಲ್ ಪುಟ್ಟಣ್ಣ ನಾರಾಯಣ ಕಿಲ್ಲೆ ಅಮುಂಜಗುತ್ತು ಶೀನಪ್ಪ ಹೆಗ್ಗಡೆ ಸತ್ಯಮಿತ್ರ ಬಂಗೇರ ಪಾಂಡುರಂಗರಾಯೆರ್ ನಯಂಪಳ್ಳಿ ಆನಂದರಾಯೆರ್ ಆರ್. ಎಸ್. ಶೆಣೈ ಕಾರ್ನಾಡ್ ಸದಾಶಿವರಾಯೆರ್ ಸಂತ್ಯಾರ್ ಪದ್ಮನಾಭ ಭಟ್ ಕರೋಡಿ ಸುಬ್ಬರಾವ್ ವಿ. ಎಸ್. ...

 ತುಲುವೆರೆನ ಬಾಯಿಡ್ ನಿಚ್ಚೊಲಾ ಒಂಜತ್ತ್ಂಡೊಂಜಿ ಬಾಯ್ಪಾತೆರೊಲು/ಗಾದೆಲು ನಲ್ತೊಂದಿಪ್ಪುವ. ಕೆಲವೊಂಜೆತ ಅರ್ಥೊ ಕೇಂಡಿನೆಟ್ಟಿಗೆ ತೆರಿಂಡ ಕೆಲವೊಂಜೆಕ್ ಬಾರೀ ಗಂತ್‌ದ ಅರ್ಥೊ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಒಂಜೊಂಜೆಕ್ ಒಂಜೊಂಜಿ ಕತೆಕ್‌ಲು. ಕತೆ ಎಂಚಿನನೇ ಇತ್ತ್ಂಡಲಾ ಪ್ರತಿಯೊಂಜಿ ಪಾತೆರೊದುಲಯಿ ನಮ್ಮ ಎಡ್ಡೆಪ್ಪು ದೆಂಗ್‌ದಿಪ್ಪುಂಡತ್ತಂದೆ ಹಾಲ್ ಏಪೊಗುಲಾ ಇಪ್ಪುಜಿ. ಅಂಚಿನ ಒಂಜಿ ಪಾತೆರೊಲೆಡ್  'ಬಾಲೆ ಮೀನ್‌ನ್ಲಾ ಮುಗುಡು ಮೀನ್‌ನ್ಲಾ ಒಟ್ಟುಗು ಕಜಿಪು ಮನ್ಪೆರ ಬಲ್ಲಿ' ಪನ್ಪುನವ್ಲಾ ಒಂಜಿ. ಈ ಪಾತೆರೊದ ಪಿರವು ಒವ್ವಾಂಡಲಾ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕಾರಣೊ ಇಪ್ಪೆರಲಾ ಯಾವು, ಅವೆನ್ ಜನೊಕ್ಲೆನ ಮಂಡೆಗ್ ಪೊಗ್ಗಯೆರ ಬಂಙ ಆವೂಂದ್ ಒಂಜಿ ಕತೆ ಮೊಡೆದಿಪ್ಪೆರಲಾ ಯಾವು. ಏರೆಗ್ ಗೊತ್ತು? ನಮ ಆ ಕತೆ ದಾದ ಪಂದ್ ತೂಕ. ನಂಬುವರಾ ಬುಡ್ಪರಾ ಓದುನಕ್ಲೆಗ್ ಬುಡ್ನವು. ಆಂಡ ಕತೆತ ನೀತಿನ್ ಮಾತ್ರ ಬುಡೊರ್ಚಿ. ಒಂಜಿ ಊರುಡು ಕಂಡನಿ ಬುಡೆದಿ ಇತ್ತೆರ್. ಅಕ್ಲೆಗ್ ಸುರುತ ಒಂಜಿ ಆನ್ ಮಗೆ, ಅಯಿರ್ದ್ ಬುಕ್ಕೊದವು ಮೂಜಿ ಪೊನ್ನು ಜೋಕುಲು. ಒಂಜಿ ದಿನೊ ಮಗೆ ಒಂಜಿ ಚೆಂಡ್ ಮಲ್ಲಿಗೆ ಕೊಂಡತ್ತ್‌ದ್ ಬಾಕಿಲ್ದ ಮೇಲ್‌ಡ್ ದೀದ್ ಅಪ್ಪೆಡ, "ಇಂದೆನ್ ಯೇರ್ ತರೆಕ್ ದೀಪೆರೋ ಅಕ್ಲೆನ್ ಯಾನ್ ಮದಿಮೆ ಆಪೆ" ಪಂದ್ ಪನ್ಪೆ. ಆಯೆ ಪಿದಾಯಿ ಪೋಯಿನೆರ್ದ್ ಬುಕ್ಕೊ ಮೆಗ್ದಿನಕ್ಲ್ ಬತ್ತ್‌ದ್ ಆ ಪೂವುಗು ಕೈ ಪಾಡುವೆರ್. ಅಪಗ ಅಪ್ಪೆ ಮಗೆ ಪಂಡಿನ ಪಾತೆರೊನು ತೆರಿಪಾವಲ್, ಸುರುತ ರಡ್ಡ್ ಜನೊ ಮೆ...

 ಪಣಿಯಾಡಿದಾರ್ ಪಂದೇ ಪುದರ್ ಪೋದಿಪ್ಪುನ ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಉಪಾಧ್ಯ ಪಣಿಯಾಡಿ( S U Paniyadi) ಮೆರೆನ ಉಮೇದ್‌ಡ್ 1928 ನೇ ಇಸ್ವಿದ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 23ನೇ ತೇದಿದಾನಿ 'ತುಳುವ ಮಹಾಸಭೆ' ಸ್ಥಾಪನೆ ಆಪುಂಡು. ಈ ತುಳುವ ಮಹಾಸಭೆತ ವಿಜ್ಞಾಪನೆಡ್ ಪಣಿಯಾಡಿದಾರ್ ಬರೆತಿನ ಒಂಜಿ ಲೇಖನೊನು ತಿರ್ತ್ ಕೊರೊಂದುಲ್ಲೆ. ಮೂಲತಃ ಕನ್ನಡೊಡ್ ಇಪ್ಪುನ ಈ ಲೇಖನೊನು ಶ್ರೀ ಮುರಳೀಧರ ಉಪಾಧ್ಯೆರ್ ತುಳುಕ್ ತರ್ಜುಮೆ(ಭಾಷಾಂತರ) ಮಲ್ತ್‌ದೆರ್. ಒಂಜಿ ಚಾರಿತ್ರಿಕ ದಾಖಲೆಲಾ ಆದಿಪ್ಪುನ ಈ ವಿಜ್ಞಾಪನೆಡ್ ತುಳುಬಾಸೆ, ತುಳು ಚಳವಳಿ, ತುಳುನಾಡ್‌ದ ಬಗ್ಗೆ ಪಣಿಯಾಡಿದಾರೆನ ಗ್ರಯಿಕೆ ಎಂಚ ಇತ್ತ್ಂಡ್ಂದ್ ಗೊತ್ತಾಪುಂಡು. 'ದೇಶಾಭಿಮಾನಿಲೇ, ಒಂತೆ ವರ್ಸೊಡ್ಡಿಂಚಿ ತುಳುವೆರೆಡ ಒಂಜಿ ರೀತಿದ ಎಚ್ಚರ ಆದ್ ಅವ್‌ಲೌಲು ಪಾತೆರ-ಕತೆ ಮಾತ್ರ ನಡತೊಂದುಂಡು. ಆಂಡಲಾ, ಮಾತಾ ಒಟ್ಟಾದ್ ಒಂಜಿ ಕೆಲಸನ್‌ಲಾ ಸುರು ಮಲ್ದಿಜ. ಈ ಸಂಗತಿದ ಮಿತ್ತ್ ಇಂಚಪ ಜಿಲ್ಲೆದ ಪತ್ರಿಕೆಡ್ ನಾಲೈನ್ ಲೇಖನೊಲು ಅಚ್ಚಾಯ. ನೆಡ್ದಾವರ ಮಾತಾ ಸಂಗತಿಲೆನ ಚರ್ಚೆ ಅವಂದೆ ಇತ್ತ್ಂಡಲಾ ಒಂತೆ ಸಂಗತಿಲೆನ ಚರ್ಚೆ ಆಂಡ್. ನೆಡ್ದಾವರ ಒಂತೆ ಜನೊಕುಲೆಗ್ ಉಮೇದ್‌ಲಾ, ಧೈರ್ಯಲಾ ಬತ್ತ್‌ದ್, 'ತುಳುವ ಮಹಾಸಭೆ' ಪನ್ಪಿ ಸಂಸ್ಥೆನ್ ಡಿಸ್ಟ್ರಿಕ್ಟ್ ಬೋರ್ಡ್ ಪದುಕೆರಾದಿಪ್ಪುನ ಡಾ. ಯು. ರಾಮಚಂದ್ರ ರಾಯೆರನ ಗುರ್ಕಾರ್ಮೆಡ್ ಸೇರ್ದಿನ ಸಭೆತಗುಲು 23-9-1928ದಾನಿ ಒಡಿಪುಡ್ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಲ್ತೆರ್. ನೆತ್ತ ಬೆನ್ನಿದ ಕಂಡ ಒಡಿಪ...

ಬತ್ತನೋ ಈ ಬರ್ಪನೋ(ತುಳುಲಿಪಿ) This was composed by Sri Kayyara Kinyanna Rai

DAŚĀVATĀRA SONG IN TUḶU This was composed by Sri Vadiraja